Huyền thoại marathon Nina Kuscsik qua đời ở tuổi 86

Từ bà mẹ ba con vô danh, Nina Kuscsik đã trở thành biểu tượng toàn cầu của phong trào chạy bộ nữ. Bà đã sống một cuộc đời như marathon: Dài, kiên trì và không ngừng phá vỡ giới hạn. Bà vừa qua đời ở tuổi 86, nhưng bước chạy của bà sẽ còn vang mãi trên mọi đường đua.

Người phụ nữ dũng cảm mở đường cho nữ giới

Năm 1969, khi phụ nữ còn bị cấm thi marathon chính thức tại Boston, Nina Kuscsik vẫn âm thầm tham gia và hoàn thành cuộc đua với thời gian 3 giờ 46 phút. Không huy chương hay tên trên bảng kết quả, song cú chạy đó là phát súng lặng lẽ đầu tiên cho phong trào marathon nữ.

Năm kế tiếp, Kuscsik chạy tiếp, lần này về nhì với thành tích 3:12:16. Dù chưa được công nhận chính thức, những kết quả ấy sau này đã được ghi nhận lại.

Sinh ra tại Brooklyn năm 1939 trong một gia đình bình dân, Kuscsik không có giày chạy chuẩn, cũng chẳng có sân tập chuyên nghiệp. Thay vào đó là đường phố, là trò chơi dân gian, là những lần đi nhờ xe đến nơi trượt patin. Rồi sau này, là các cuộc đua xe đạp tốc độ và trượt băng nghệ thuật.

Không chỉ năng động, bà còn học giỏi. Tốt nghiệp trung học lúc 16 tuổi, học điều dưỡng tại Brooklyn College, rồi đạp xe 10 dặm mỗi ngày để đến làm việc tại bệnh viện New York. Thể thao đến với bà rất tự nhiên và marathon đến như một cuộc hẹn định mệnh.

Năm 1972 và cuộc cách mạng bằng đôi chân

Đến năm 1972, nhờ những nỗ lực bền bỉ của Kuscsik trong việc vận động các tổ chức thể thao, Boston Marathon lần đầu tiên chấp nhận cuộc đua nữ chính thức. Người chiến thắng đầu tiên khi ấy không ai khác ngoài nhà vô địch Nina với thời gian 3:10:26. Tám phụ nữ tham dự, tất cả đều phải đạt chuẩn 3:30 như nam giới – điều tưởng chừng bất khả thi vào thời điểm đó.

Thắng lợi ấy không chỉ là về mặt thành tích. Đó là thắng lợi của cuộc đấu tranh âm thầm, dài hơi, mà mỗi bước chạy là một bước lật đổ định kiến.

Cũng trong năm đó, tại New York Marathon, Kuscsik cùng năm phụ nữ khác đã ngồi bệt ngay trên vạch xuất phát để phản đối quy định buộc nữ VĐV phải chạy trước nam 10 phút. Quy định “kỳ lạ” ấy nhằm ngăn nam và nữ thi đấu cùng lúc. Hành động phản kháng ấy đã tạo nên làn sóng phản đối dữ dội, sau đó buộc ban tổ chức phải thay đổi.

Nhờ sự kiên trì của bà cùng những người bạn đồng hành, các rào cản “chỉ dành cho nam” trong chạy bộ lần lượt bị phá vỡ. Cự ly 10 dặm, rồi marathon, rồi Olympic – tất cả đã có tên nữ giới.

Một cuộc đời không ngừng chạy

Không cần truyền thông hay ánh đèn sân khấu, Kuscsik vẫn lặng lẽ xây dựng đế chế marathon nữ của riêng mình. Bà từng hoàn thành hơn 80 cuộc đua marathon, trong đó có 7 chiến thắng tại Yonkers Marathon. PR cá nhân là 2:50:22 tại Minnesota năm 1977, thời điểm bà vừa là mẹ đơn thân, vừa làm y tá toàn thời gian.

Bà từng chạy 50 dặm và lập kỷ lục Mỹ 6:35:53. Cuối tuần đó, bà còn tranh thủ… thuyết trình tại hội thảo khoa học về marathon ở New York. Đúng chất “siêu nhân” trong hình hài một người phụ nữ bình thường.

Bên cạnh đó, bà còn giành chiến thắng ba năm liền tại giải chạy lên đỉnh Empire State Building từ 1979 đến 1981. Khi phong trào chạy bộ nữ lan rộng, Kuscsik vẫn luôn là người đồng hành, tư vấn, và viết bài huấn luyện trên các tạp chí thể thao uy tín.

Từ năm 1973, bà đảm nhiệm nhiều vị trí trong các ủy ban thể thao Hoa Kỳ. Từ 1980 đến 1985, Kuscsik là chủ tịch Ủy ban chạy đường dài nữ của AAU, nơi bà góp phần thúc đẩy việc đưa marathon nữ vào Thế vận hội. Kết quả là Olympic Los Angeles 1984 có lần đầu tiên chào đón nội dung marathon nữ – một cột mốc không thể thiếu tên Nina Kuscsik.

Dù về sau sức khỏe suy yếu vì bệnh Alzheimer lẫn biến chứng hô hấp, bà vẫn giữ thói quen đạp xe, đi bộ và đến phòng gym. Bà sống những năm cuối đời tại Huntington, Long Island – gần công viên trung tâm, nơi từng là chặng đường khởi đầu của rất nhiều giấc mơ marathon.

Một bước chân thay đổi cả thế giới chạy bộ

Nina Kuscsik qua đời ngày 8/6 ở tuổi 86, song di sản bà để lại thì sống mãi. Bà là hiện thân của sự kiên cường, của lòng bền bỉ cùng niềm tin vào công bằng thể thao. Nhờ chân chạy huyền thoại này, phụ nữ hôm nay không chỉ được chạy. Họ còn được tỏa sáng, được ghi nhận và được là chính mình trên mọi cung đường.

Khi bạn thấy cô gái trẻ xỏ giày đứng trên vạch xuất phát, hãy nhớ rằng có một người phụ nữ đã từng ngồi xuống ở chính nơi đó. Chẳng phải để từ bỏ, mà để đòi lại quyền được chạy như bất kỳ ai khác.

Tên của bà là Nina Kuscsik. Cuộc đời bà là một bản hùng ca cho tất cả những người dám chạy về phía điều tưởng như khó tin. Hãy theo dõi Bong7 để nghe thêm câu chuyện truyền cảm hứng về chạy bộ và tinh thần không bỏ cuộc!