Luật penalty mới có thể làm thay đổi bóng đá

Bóng đá thế giới đang chuẩn bị bước vào giai đoạn thay đổi sâu rộng về luật thi đấu khi IFAB và FIFA cùng xem xét hàng loạt đề xuất quan trọng. Nếu được thông qua, những quy định mới này có thể được áp dụng ngay tại World Cup 2026 tổ chức tại Mỹ, Canada và Mexico, mở ra một cuộc cải tổ lớn nhất kể từ khi VAR được đưa vào sử dụng.

Các thay đổi lớn đang được đề xuất

Loại bỏ đá bồi sau penalty

Đây là thay đổi gây tranh cãi nhất, khi IFAB muốn biến các quả penalty thành một cú sút “một lần duy nhất”. Theo đó, nếu cú đá 11m bị thủ môn cản phá hoặc bóng bật cột/xà và trở lại sân, bóng sẽ được tính là ngoài cuộc. Trọng tài sẽ cho đội phòng ngự phát bóng lên thay vì tiếp tục theo dõi diễn biến bóng bồi.

Quy định mới khiến penalty trở nên giống loạt luân lưu hơn là một tình huống bóng sống. Điều này sẽ loại bỏ hoàn toàn các bàn thắng đến từ tình huống đá bồi như pha lập công của Xabi Alonso trong chung kết Champions League 2005, khi Liverpool gỡ hòa 3-3 trước Milan từ cú đá bồi sau khi Dida cản phá quả phạt đền đầu tiên.

Phản ứng từ giới chuyên môn không mấy tích cực. MC kỳ cựu Alan Brazil của talkSPORT giận dữ lên tiếng: “Ai nghĩ ra chuyện đó vậy? Thủ môn cản phá rồi lại không cho đá bồi? Thật là vớ vẩn.”

Mở rộng quyền can thiệp của VAR

VAR cũng là chủ đề được FIFA đặt lên bàn mổ xẻ trong những thay đổi luật lần này. Phạm vi can thiệp của hệ thống hỗ trợ trọng tài video có thể được mở rộng rõ rệt:

• Thẻ vàng thứ hai: VAR có thể được phép can thiệp vào các tình huống dẫn đến cầu thủ bị truất quyền thi đấu do nhận đủ hai thẻ vàng.
• Phạt góc và xâm nhập vòng cấm: Các tình huống xâm nhập vùng cấm trước khi sút penalty hoặc tranh chấp khi phạt góc có thể được VAR soi lại, hạn chế việc phải thực hiện lại quả đá do lỗi kỹ thuật.

Áp dụng luật việt vị “ánh sáng”

Một thay đổi mang tính tiến bộ công nghệ được đưa vào thử nghiệm từ năm 2023 là luật việt vị “ánh sáng”. Đây là  sáng kiến của HLV huyền thoại Arsene Wenger, hiện là Giám đốc Phát triển Bóng đá Thế giới của FIFA.

Cầu thủ chỉ bị việt vị nếu toàn bộ thân người vượt qua hậu vệ cuối cùng, thay vì chỉ cần phần cơ thể có thể chơi bóng. Luật mới này sẽ giảm số lượng các pha việt vị bị thổi phạt, đặc biệt trong những tình huống ranh giới milimet, vốn gây tranh cãi suốt thời gian qua.

Nếu được thông qua, đây sẽ là cú huých cho các đội bóng theo đuổi lối chơi tấn công tốc độ và pressing cao.

Thay đổi luật đá penalty chạm hai lần

Sau một sự cố gây tranh cãi tại Champions League mùa trước khi Julian Alvarez sút penalty chạm vào chân trụ của chính mình trước khi bóng bay vào lưới, FIFA đã ban hành luật mới cho những tình huống tương tự.

Nếu cầu thủ đá penalty vô tình chạm bóng hai lần, bàn thắng không bị hủy ngay lập tức như trước. Trọng tài sẽ cho đá lại quả penalty, đảm bảo tính công bằng và tránh những quyết định gây tranh cãi.

Đây là một thay đổi nhỏ nhưng có ảnh hưởng lớn đến tâm lý cầu thủ trong các loạt sút luân lưu vốn đòi hỏi độ chính xác và ổn định tuyệt đối về kỹ thuật.

Mục tiêu của những thay đổi là gì?

FIFA và IFAB cho biết, mục tiêu chính của các thay đổi này là tăng tính công bằng và minh bạch trong thi đấu, đặc biệt với các quyết định nhạy cảm như penalty, việt vị hay thẻ phạt.

Một trong những nguyên nhân khiến luật penalty được xem xét sửa đổi là vì các thủ môn hiện phải giữ một chân trên vạch vôi khi cản phá – điều khiến họ gần như bất lợi hoàn toàn trước cầu thủ sút bóng. Nhiều tình huống cứu thua đỉnh cao đã bị VAR bắt lỗi kỹ thuật và yêu cầu đá lại, gây bức xúc cho giới thủ môn.

Bên cạnh đó, các cầu thủ sút penalty ngày càng sử dụng những tiểu xảo như dừng bước, đánh lừa thủ môn khi chạy đà. Những hành động này dù hợp luật nhưng khiến nhiều người cho rằng người thực hiện đang được ưu ái quá mức.

Bóng đá đang đứng trước cuộc cải tổ chưa từng có

Nếu những đề xuất nói trên được thông qua trước hạn chót tháng 2/2026, World Cup 2026 sẽ trở thành giải đấu đánh dấu một bước ngoặt lịch sử trong cách áp dụng luật bóng đá.

Tuy nhiên, như mọi cuộc cách mạng trong bóng đá, không phải ai cũng sẵn sàng chấp nhận. Sẽ cần thêm thời gian để các bên lắng nghe, điều chỉnh và tìm được sự đồng thuận cao nhất. Dẫu vậy, có một điều chắc chắn: bóng đá đang không ngừng thay đổi để bắt kịp thời đại, và World Cup sắp tới có thể là nơi luật mới được kiểm chứng rõ nhất.

Đón đọc những tin tức bóng đá nóng hổi và luật thi đấu cập nhật sớm nhất tại Bong7.vn!